Yağmalar
İlk defa Kaşgar ile kuzeyindeki Narın Irmağı arasındaki bölgelerde
yaşadıkları sırada tarih sahnesinde görünen Yağmalar,
kalabalık bir topluluk olarak nitelendirilmiştir. Bin yedi yüz oymakları olduğu dahi bildirilmiştir.
Doğusunda Dokuz Oğuz ülkesi,
güneyinde Kuça nehrine karışan Huland nehri ve batısında Karluk sınırları bulunurdu.
Silahları mükemmel idi ve güçlü savaşçı insanlar şeklinde tanınıyorlardı.
Hükümdarları Toquz Guz (Dokuz Oğuz) oğullarından idi.
Kaşgar ile birlikte Artuç ve Hirgili adlı köyleri bulunuyordu [566].
Yağmalar, bağlı oldukları Toquz Guzlardan kaçıp Karluklara sığındılar.
Fakat, Karluklar onlara yardım konusunda bir şey yapmadı [567].
Uygurlara ait Taryat Terhin kitabesinde Yağmalar bir topluluk adı olarak gösterilmektedir [568].
Bu kitabede (753-756 arasında dikildiği tahmin edilmektedir),
Uygur hükümdarı Bayan Çor'un kumandanı Bilge Kutlug tarkan Sengün sefere katılmıştır.
Yağmalar, Lumçişi ile birlikte Uygurlara bağlanmıştır Mücmelüt-tevarih'te ise
Yağmaların hükümdarlarına Buğra Han denildiği kaydedilmiştir [569].
Kaşgarlı Mahmud ise Türklerden bir topluluk olarak gösterdiği Yağmaları
Kara Yağma şeklinde yazmıştır [570].
Başka bir yerde Tohıslarla Yağmaların dillerinin en doğru türkçe olduğundan bahsetmiştir [571].
Karahanlıların kurucularının Yağmalar olduğu belirtilmiştir (Kara Yağma- Kara Han) [572].
Kaynakça
566. Hududül-Alem, s. 95; Sümer, s. 38; Şeşen, 63.
567. Gerdizi' s. 260'tan, Sümer, s. 38.
568. T.Tekin, aynı makale, s. 807-811; S.G. Klyaştorny,
Doğu Türkistan ve Ordubalık Kaganları, (terc. B.Atsız), Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi,
sayı 103, 1996, s. 15,16.
569. Sümer, s. 38.
570. DLT (Divan-u Lugat-it Türk), III, s. 34.
571. DLT (Divan-u Lugat-it Türk), I, s. 30.
572. Sümer, s. 38.
Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları, 2. Baskı (tıpkıbasım), sf: 128,
Türk Tarih Kurumu Yayınları-2013, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl