Kurıkan

Kurıkan

Kurıkan'ların (Ku-li-kan) Baykal Gölünün (Han-hai) kuzeyinde oturdukları ifade edilirken [396] bazı
kaynaklar tarafından Uygurların ve Baykal'ın kuzeyine işaret edilmiştir [397].
Beş bin yetişmiş asker çıkaracak kadar güçleri vardır [398].
Sadece bir kaynakta ise
iki erkinlik halinde bir arada oturdukları kaydedilmiştir [399].
Topraklarında çok zambak soğanı (lily-bulb) bulunmaktadır. Çok güzel at yetiştirirlerdi.
Başları develerinkine benzer,
kasları kemikleri çok iri, kuvvetli idi ve gün içinde bir kaç yüz li hızla koşabilirler.

Onların toprakları denize mesafelidir. Başkente en uzak olanlar onlardır.
Ayrıca kuzeye gittikçe gece uzun veya kısa olur.
Gündüz koyun omuzuna girer gibi olur.
Sıcakta doğu tarafı parlak kalır yani güneş çıktığı yerdedir.

647 yılında Çin sarayına elçi gönderdi ve güzel atlardan on tane sundu [400].

Onun elçisine çok iyi muamelede bulunuldu.
Onların on değişik isimleri vardı ki, imparatorun ilgisini çekti.
Hepsi güzel isimlerdi. Sıçrayan kırağ (kar) beyazı, Beyaz kar mavimsi atı,
Donmuş çiğli at, asılı ışık at.
Uçan renkli bulut Sarımsı at, elektrik akım kızılı, akan altın atı,
Yükselen efsanevi hayvan kahve rengi (mor), Hızla giden gökkuşağı [401].

Bundan sonra Çin'deki T'ang imparatorluğunun idaresi altında yaşayan Kurıkanlar
662 yılında Hsüan-chou ile Yü-wu chou olarak
iki eyaletle Han-hai (Baykal Gölü) askeri valiliğine dahil edildiler.
694 yılında tekrar Çin sarayına geldiler [402].

Kurıkanlar, herhalde Baykal Gölünün kuzeyinde çok uzakta olduklarından dolayı
kaynaklarda fazla yer almamışlardı.
Ancak, 572'de Mukan Kagan'ın cenazesine onlar da elçi göndererek
taziyetlerini sundular.
Orhun Yazıtlarında bu konu anlatılırken Üç Kurıkan ifadesinin kullanılması
bize o sırada onların üç ayrı kabile halinde yaşadıkları fikrini vermektedir [403].

Kaynakça

396. HTS (Hsin T'ang shu) 217B, s. 6144; WHTK (Wen-hsien T'ung-k'ao) 2724a.
397. TT (T'ung Tien) 108?; TPHYC (T'ai-p'ing Huan-yü-chi) 200, s. 748.
398. Asker sayısı TPHYC (T'ai-p'ing Huan-yü-chi) 200, 748'de 4 bin 500 olarak belirtilmiştir.
399. TT (T'ung Tien) 1080.
400. TT (T'ung Tien) 1080; TPHYC (T'ai-p'ing Huan-yü-chi), s. 748.
401. HTS (Hsin T'ang shu) 217B, s. 6144-45.
402. HTS (Hsin T'ang shu) 217B, s. 6144, 6145; WHTK (Wen-hsien T'ung-k'ao) 2724a.
403. KT (Kül Tegin Yazıtı), D 4; BK (Bilge Kagan Yazıtı), D5.

Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları, 2. Baskı (tıpkıbasım), sf: 88-89,
Türk Tarih Kurumu Yayınları-2013, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl